Zondag 21 januari – rond 9.30 uur zijn we bij de ‘kerk’ in Ramingining. Vanwege de regen zitten we niet meer onder boom, maar onder een kleine overkapping naast de boom.

De overkapping die nu dient als onze kerk-plaats

9.45 – het andere MAF stel komt eraan. Ze zijn net nieuw in Ramingining, en wij leren ze ook nog kennen. Oorspronkelijk komen ze uit Duitsland/Zwiterserland.

10.00 – de eerste Yolngu (Aboriginal) arriveert. Glenda, ergens in de 40, een vrouw met lieve ogen. Ze komt naast mij (Harriëtte) zitten. In goed Engels vertelt ze me over haar leven. Dat haar dochter ernstig ziek is. Voorzichtig doorvragen leert me dat dit niet haar biologische dochter is, maar de dochter van haar zus. De Aboriginals noemen elke dochter/zoon van broer/zus hun eigen dochter/zoon. Elke keer weer is het een kunst om erachter te komen wie ze nu precies bedoelen.

10.30 – meer Yolngu arriveren. Er wordt gevraagd of Wilfred nog een vrouw kan ophalen die erg last heeft van Astma en vaak buiten adem is.

10.45 – een knikje wordt gegeven, volgens de Yolngu zijn alle Yolngu er die ze verwachten. We lezen het verhaal van Rachab voor uit de kinderbijbel aan de kinderen die geïntrigeerd zijn door de spionnen. Als zij aan het tekenen zijn, wordt gevraagd het verhaal van Rachab uit de bijbel te lezen. In het Engels, want lezen in Yolngu Matha is echt een te grote stap voor ons. Twee vrouwen delen in het Yolngu Matha, we kunnen de lijn volgen omdat ze er Engelse woorden tussendoor gooien. Eén vrouw vraagt om gebed en samen bidden we voor haar. Niet één voor één zoals in Nederland, maar allemaal tegelijkertijd. Zo krijgt niemand specifieke aandacht – maar kan wel iedereen zelf verwoorden naar God wat hij/zij wil zeggen. Wij leren minder op het individu te letten en meer op het collectief.

Het verhaal van Rachab uit de kinderbijbel

11.45 – de dienst is afgelopen. Iedereen loopt weer naar zijn eigen huis. Ik loop nog even naar Glenda en vraag of ik mag komen bidden bij hun thuis voor haar zieke dochter. En ja, ik ben welkom. Even spannend voor me – ik ben nog nooit eerder in een Yolngu huis geweest.

Een Yolngu woning in Ramingining

‘s Middags rijd ik naar het huis. Een hele zieke uitgemergelde vrouw ligt op bed. Het bed is het enige meubelstuk in de woonkamer. Ze is net iets ouder dan ik ben – 33. Haar biologische moeder deelt dat ze engelen heeft gezien, en een ladder omhoog. Yolngu zijn zeer spirituele mensen – met regelmaat heb ik het idee dat ze het leven met andere ogen bekijken dan dat wij dat doen. Dat ze op andere dingen letten, en daardoor meer mijn hart zien. Haar moeder deelt ook dat ze bang is om naar de hemel te gaan. Samen lezen we psalm 139: Hij heeft je gemaakt, Hij houdt van je.

Dinsdag 23 januari – een auto gaat toeterend door het dorp. Het teken dat er weer iemand overleden is. Ik stuur een berichtje naar Glenda, ze reageert met: Ja, zij is het. Ze is nu perfect in het paradijs. Verdrietig vragen we of we mogen langskomen. We zijn weer welkom. Weer even spannend voor ons – wat is gebruikelijk, wat moet je zeggen? Ik word verwelkomd door mannen met clapsticks – twee stokken die ze ritmisch op elkaar slaan. Als ik naar binnen ga, ligt de jonge gestorven vrouw daar in een grote doek gewikkeld. Een koel-systeem bestaat niet in community. Het zou ook niet werken, de Yolngu zitten met regelmaat zonder stroom vanwege geld-problemen. Weeklagende vrouwen zitten om de jonge vrouw heen. Ik deel in hun verdriet, maar ook vreugde, dat deze jonge vrouw nu bij haar Heer is.

Donderdag 25 januari – we staan om 9 uur op het vliegveld. De jonge gestorven vrouw kan niet langer in het huis gehouden worden zonder koelsysteem. Ze moet naar Gove, waar ze ook onderzocht zal worden op doodsoorzaak. Elke Yolngu wordt onderzocht, vooral omdat ze zo ontzettend jong sterven. Het gemiddelde ligt op 50 jaar.

Yolngu tekenen Yolngu

We proberen onze jongens netjes te houden, want deze jonge vrouw verdient ons respect. Maar ja, we wachten en wachten en wachten. Die plassen zijn super verleidelijk voor ze. Na wat belletjes komen de Yolngu om 10.30 uur. De jonge vrouw ligt achterin een auto. De mannen tillen haar uit de auto in het MAF vliegtuig onder begeleiding van zang, dans en clapsticks. Wilfred houdt toezicht dat ze niet met teveel mensen in het vliegtuig gaan. Met schade ben je verder van huis, hoe mooi de ceremonie ook is. Daarna mogen de vrouwen afscheid nemen. Van te voren heb ik het onze jongens nog gezegd: het kan er heftig aan toe gaan. En ja, ook deze keer is het raak. De vrouwen werpen zich in de modder, gooien zand over zichzelf heen. Al weeklagend met rouwende schreeuwende stemmen nemen ze afscheid. Het doet me denken aan hoe het weeklagen in de bijbel wordt beschreven.

Met verdriet in ons hart lopen we weg van het vliegveld. Het MAF vliegtuig wordt gestart, ze zal naar Gove worden gebracht en over een aantal weken zal ze terug komen om begraven te worden. Wanneer alle familie kan komen, en er genoeg geld is voor (nep)bloemen en eten.

Aboriginal kunst. Onder andere de slang die rivieren en bergen zou hebben gemaakt.

Een jonge vrouw – nog maar 33 jaar – overleed dinsdag 23 januari. De naam van de jonge vrouw mogen we een poosje niet uitspreken. De Yolngu geloven ook sterk in de duistere kant van de spirituele wereld. De geest van een overledene wil je te vriend houden en mag niet gestoord worden door het uitspreken van haar naam.

Een jonge vrouw – nog maar 33 jaar – overleed dinsdag 23 januari. De dochter van een gemeentelid, een vrouw met lieve ogen.