De begrafenisweek is begonnen.
De begrafenis van de jonge vrouw waar ik eerder over schreef.
Helpen
Maandag loop ik nog een keer langs de familie, hoe kunnen we helpen? Wilfred timmert een paar rooms-katholiek-achtige Jezus schilderijtjes tegen de muur en ik help mee de (nep)bloemen op te hangen met plakband. De kamer waarin de kist morgen komt te staan is helemaal versierd met deze bloemen & schilderijtjes. Daarnaast worden er foto’s opgehangen van familieleden. Sommigen al lang geleden overleden, sommigen kunnen nu niet komen. Allen zijn ze zo aanwezig.
Begrafenis huis
Dinsdag brengt Wilfred in zijn vliegtuig het lichaam terug van de jonge vrouw. Met clapsticks, dans & weeklagen halen ze haar uit het MAF vliegtuig, in de auto, naar het dorp.
Met clapsticks, dans & weeklagen brengen ze haar vanuit de auto naar het ‘begrafenis huis’. Speciaal voor de begrafenis hebben de families onderling van huis geruild. Je hebt veel ruimte nodig bij het begrafenis huis, want elke namiddag en avond zijn er ceremonies. Bovendien komt er veel familie over en die moeten ergens slapen. Een airco in de kamer waar de kist staat, is ook welkom. En tot slot stond hun oorspronkelijke huis aan een hoofdweg van het dorp. Die weg kan niet afgesloten worden, terwijl de Yolngu wet zegt dat er geen auto’s langs een begrafenis huis mogen rijden. Meer dan genoeg redenen om tijdelijk van huis te wisselen.
De tonnen staan voor het begrafenis huis, zodat iedereen weet dat je er nu niet langs kan rijden
Dinsdag komen ze dus al toeterend het dorp binnen. Ik loop er snel heen met de jongens. Je ziet gelijk wie er familie is, ze hebben gele verf op hun benen. Geel staat voor hun ‘stam’ en enkel de vrouwelijke familieleden doen dit. Velen hebben witte klei overal gesmeerd, als teken van rouw.
De witte Jeep wordt gebruikt om het lichaam van het vliegveld naar het huis te brengen.
Fellowship
Woensdag horen we overdag dat er ‘s avonds fellowship zal zijn samen. We weten niet precies hoe laat, dus samen met een andere blanke vrouw gaan we er op tijd heen. Ik word gevraagd waar mijn jongens zijn, en op mijn antwoord dat die al liggen te slapen (het is 19.30 uur) wordt er verbaasd gereageerd. Hier gaan de kinderen op hetzelfde tijdstip als de ouders naar bed.
We worden in de kamer gebracht waar de kist staat. De mooi versierde kamer met de schilderijtjes, bloemen & foto’s. Er heerst een ontspannen sfeer. De moeder van de vrouw en haar tante blijven continu in deze kamer, ze slapen er en eten er. Ze worden wisselend gezelschap gehouden door andere vrouwelijke vrienden en familie.
Dan begint de fellowship. De muziek op hard, de slippers uit. Dansen in het rode dirt, op blote voeten voor Jezus. Onder de rijke sterrenhemel voel ik me dicht bij God en voel ik de connectie met de mensen om me heen. Wat is dit toch prachtig om samen te doen. Intens geniet ik ervan. Niet alle dansen ken ik, en met regelmaat zit ik op de mat naar ze te kijken. Alle emotie is te zien in hun dans. Nooit staat er één iemand in the picture, altijd doen ze het samen. Prachtig.
Velen op de veranda en op matten kijken naar de dansers, verlicht door een schijnwerper
Gods liefde laten zien
Vrijdagavond is er weer fellowship, deze keer iets minder dansen, en iets meer delen uit de bijbel. Voor zondagavond worden we weer uitgenodigd. Zo af en toe lopen we er op de andere dagen ook heen. Ik word geraakt door de gemoedelijke sfeer die er hangt. Er is muziek, de mannen spelen op de didgeridoo. Het is natuurlijk ook een familie-reünie en de mensen genieten van elkaars gezelschap. Eén vrouw zegt me: we zitten samen, geven tijd aan elkaar en laten zo Gods liefde zien. Dit is onze manier van christen zijn.
Het begrafenis huis is versierd met spandoeken, vlaggen en nep bloemen. Daarnaast zijn er schaduwdoeken opgehangen voor de bezoekers.
Gove
Helaas gaan wij de begrafenis zelf missen. Morgen gaan we naar Gove, aankomend weekend is het teamweekend en elk gezin dat in community woont wordt naar Gove gehaald. We kijken natuurlijk uit naar het ontmoeten van ons team, ontspanning in het zwembad & op het strand. En toch… ons hart ligt momenteel hier, in Ramo, waar ergens de komende dagen deze jonge vrouw begraven wordt. Wanneer precies is nog onbekend, het blijft natuurlijk wel Yolngu land.